Niet sporten met koorts en griep
Anderhalve week geleden kreeg ik keelpijn. Die dagen heb ik nog gewerkt. Buiten trainingen geven en wat afstand houden van anderen, dan is de kans klein dat ik het doorgeef. Een paar dagen later zette de verkoudheid door en kreeg ik koorts. Dat is voor mij het signaal om op de rem te trappen. Vijf dagen heb ik geen trainingen gegeven en vooral niet zelf gesport.
Tijdens mijn opleiding tot personal trainer stond er in een van de boeken dat je niet moet sporten als je koorts hebt, want dit kan hartfalen veroorzaken. Dat heb ik altijd onthouden en mijzelf en anderen daarvoor gewaarschuwd. Ik vraag altijd door als iemand wil sporten terwijl diegene zich niet lekker voelt. Ik heb eens iemand naar huis gestuurd bij een personal training, zij voelde zich helemaal niet lekker en had verhoging.
Maar wat is de theorie hierachter?
Afgelopen weekend had ik gesprekken met mensen die hier ervaring mee hebben. Een vrouw vertelde over haar collega. Jongeman van 23. Was wat ziek, maar ging toch meedoen aan een hardloopevenement. Onderweg viel hij neer. Reanimatie mocht niet baten. De fitte jongeman overleed.
Een andere vrouw vertelde over haar zoon. Hij ging met koorts sporten en kreeg last van duizelingen en werd zwart voor de ogen. In het ziekenhuis was de bloeddruk en het hartfilmpje afwijkend. Er werd aan een hartziekte gedacht, maar het bleek een ontstoken hartspier te zijn. Na drie maanden mocht hij voorzichtig weer sporten en een half jaar na het voorval weer helemaal op gaan bouwen.
De spits van NEC die eind 2023 op het veld neerviel en werd gereanimeerd, bleek een ontstoken hartspier te hebben. Hij overleefde het. Er zijn behoorlijk wat voorbeelden van (top)sporters die tijdens het sporten met een hartstilstand in elkaar zakken. Er zijn verschillende oorzaken: hartritmestoornissen, hartziekten, etc.
Bij de drie bovenstaande voorbeelden gaat het om een ontstoken hartspier, ook wel myocarditis genoemd. Het kan door een virus veroorzaakt worden en tijdens het sporten tot uiting komen. Intensieve inspanning verhoogt de belasting op het hart, dit kan de ontstoken hartspier verergeren en dit kan leiden tot ernstige complicaties zoals hartfalen en pijn op de borst. Virale myocarditis komt het meeste voor en kan bijvoorbeeld optreden na een 'simpele' luchtweginfectie. Een hartspierontsteking (myocarditis) is meestal moeilijk te diagnosticeren.
Een hartspierontsteking kan op elke leeftijd optreden. Toch treft het vooral jonge (20 tot 40 jaar), zeer gezonde sportieve mensen. Bij autopsies van plotselinge sterfgevallen bij jonge mensen is de oorzaak bij één op de tien gevallen een ontstoken hartspier.
De ontstekingsziekte kan acuut of chronisch zijn. In de meeste gevallen kent een hartspierontsteking een mild verloop en soms wordt het pas jaren later ontdekt als de ziekte geen complicaties meer geeft.
De chronisch ontstoken hartspier veroorzaakt zwakte in lichamelijke prestaties, hartkloppingen, snelle hartslag, hartritmestoornissen, vocht vasthouden of kortademigheid. De ontstoken delen van de hartspier kunnen minder goed deelnemen aan de pompactiviteit van het hart en hierdoor wordt er minder bloed rondgepompt en is er een tekort aan bloed in de longen. Als het niet behandeld wordt kan het leiden tot cardiomyopathie, een aandoening waarbij je snel vermoeid raakt en kortademig bent.
In veel gevallen verschijnen de symptomen acuut. Zoals bij bovengenoemde sporters was het plotseling en onverwacht. Huidige of recente infecties spelen hierbij vaak een rol. Vooral griep en verkoudheid.
Bij acute symptomen wordt er vaak geadviseerd om minstens 6 maanden niet te sporten of andere zware lichamelijke activiteiten te doen die de hartspier belasten. Bij een adequate medische behandeling geneest de ontsteking vaak zonder blijvende schade.
Denk dus niet: ach, ik heb maar een klein griepje. Ik ben fit, dus ik kan gewoon gaan sporten. Griep en koorts betekent rust. De zoon die nu weer mag sporten, is heel blij dat hij nu weer mag sporten, maar niet meer als hij ziek is.
Esther de Boer.
